Ургацын далай

Ойрд ажил дээрээ байж байхад яагаад ч юм "ургацын далай" үнэртээд сэтгэл санаа үймүүлнэ. Намар болхоор ч өдөр бүр шахуу хийж иддэг байж билээ.Атар талхыг дүрээд иднэ. Гурил элдэж байгаад дээр нь чигээр нь тавьж буцалгаад иднэ...Бодохоор л...

Ойрд яриагүй байж байгаад аав руугаа ярилаа.

-Бие нь яаж байна?

-Аан, аав нь нарийн мэргэжлээр үзүүлсэн. Айхтар болохоо больчихсон юм бол байхгүй л гэж байна,. Зүгээр өө аав нь. Харин миний охины явуулсан эм яаж уудаг юм?

........................................

/зуны эхэн үеэр хэсэг аавын минь бие нь муудсан юм.

-Эмчлүүлэх үү гэсэн чинь,

- зүгээрээ би ингэж байгаад л үхнэ гээд зөрүүдэлж байна. Баахан гуйж байгаад арай гэж эмчлүүлэхээр болов. Эмнэлэг бараадуулахаар болсон.

Дараа нь,

- Аав, энд ирж оношлуулж, эмчлүүлэх үү ер нь?

- За тэгж самурайн нутагт очиж үхэхгүй ээ гэнэ. Гэнэт үхэх дургүй болов.

(Фүкүшимагийн том газар хөдлөлтийн дараахан байсан юм) /

.................................................

- Миний охины явуулсан цэцэг сайхан ургаж байгаа ш тээ, бас нөгөө цагаан лууван, саладны байцаа хоёр нь сайхан ургасан. Цагаан лууван нь бүр ноднингоос жигтэйхэн том ургасан. Саладны байцаа нь жаахан гашуун юм. Янз янзаар оролдож хоолондоо хэрэглэж үзээд л байгаа...

- Өө тиймүү,ашгүй ашгүй. Энэ жил бороо хуртай байгаа болхоор тэгж байгаа юм болуу даа. Ноднин олигтой ургаагүй штээ тээ.

- Аан тэр ч тийм , тэхдээ аав нь энэ жил худаг ухсан ш тээ.

....................................................

Ашгүй дээ, монголд төмс, лууван, сонгиноос өөр олон төрлийн ногоо тарих юмсан гэж бодож явсан нэг мөрөөдөлд маань баяртай мэдээ болов.

Манайхан цаг агаарын байдал муу, ногоо тариалан тарих хугацаа бага гээд л урд хөрүийн ногоог хортой хоргүй гэж голон муулан хэдэн жил идээд хордоод үхээд сууж л байдаг.

Сайн мэдэхгүй ч урьд нь соц үед ногоо битгий хэл алим жимс ч тариад болоод байдаг байсан санагдана, цаг уурын байдал айхтар өөрчлөгдөөгүй л байгаа баймаар.

Урд хөршийн ачаар бэлэнчлэл, залхуурал л нэмэгдсэн байх.

Хэдэн жилийн өмнөөс ногоожуулах ч билүү гэр хорооллынхонд ногооны үр тарааж тариулдаг сайн дурын үйл ажиллагаа явагдаж байгаа гэж сонсогдоод байсан. Одоо юу болж байдаг юм бол? Олигтой хэрэгжээгүйн илрэл үү, ноднин урд хөршийн ногооноос болж хордлоо, өвдлөө, хориглолоо гээд л байсан.

Тэгээд ноднингоос эндээс элдэв монголд тарьдаггүй ногооны үр, тэхдээ Хоккайдо гэсэн Монголтой ойролцоо цаг ууртай газар, 6-9-н сард ургадаг ногооны үр сонгож аавдаа тариад үзээч гэж аваачиж өгсөн байсан юм.

Ургаж байна гэнэ. Болж л байна. Урамтай байна.

Ганц ч гэсэн монголд ургах ногооны үртэй харих нь. Япончууд тэгж "суусан газраасаа шороо" авч хариж, хуулсаар, сайжруулсаар хөгжсөн л юм.

Ядаж урд хөршийнхөө ногоог царай алдахгүй болчдог бол ч.

Монголын ургац арвин болтугай хэхэ.